Gdzie są nasze alimenty? - CONSENSUS Kancelaria Radcy Prawnego Izabela Saks

Załóżmy, że mamy wyrok Sądu zasądzający na rzecz naszych dzieci albo na nas samych alimenty. Dłużnik alimentacyjny – czyli osoba, która zobowiązana jest wyrokiem Sądu te alimenty co miesiąc nam płacić – albo nie robi tego wcale albo płaci nam nieregularnie, niewielkie wręcz symboliczne kwoty.

Zaznaczam na początku, że artykuł dotyczy tych dłużników alimentacyjnych, którzy z założenia po prostu nie chcą płacić, a nie tych, którzy z uwagi na różnego rodzaju zdarzenia losowe w swoim życiu (wypadek, faktyczna utrata źródła dochodu, śmierć członka rodziny, utrata majątku w wyniku żywiołu i wiele innych) przestali płacić alimenty, mimo, że wcześniej wywiązywali się z nich regularnie.

Niepłacenie alimentów

Niepłacenie alimentów przez dłużników to temat rzeka. Pomijam tutaj w ogóle kwestię przyzwoitości i tego z jakich powodów i na jaki cel są zasądzane alimenty, bo tych pojęć dłużnicy alimentacyjni po prostu często nie znają.

Jakie wymówki mają dłużnicy?

Powodów niepłacenia alimentów jest wiele, a najczęściej mamy do czynienie z takimi jak:

„nie mam pracy”:
Dłużnik mając świadomość wiszącego nad nim obowiązku alimentacyjnego często zwalnia się z pracy dla pozoru, rejestruje się w urzędzie pracy, a mimo wszystko nadal pracuje zawodowo, często nawet w tej samej firmie, na tym samym stanowisku – tylko „na czarno”.
„jestem schorowany”:
Dłużnik wskazuje, że jest osobą chorą i z powodu choroby nie może podjąć pracy czy w pełni wykonywać dotychczasowych obowiązków zawodowych i zarabiać na własne utrzymanie, a co dopiero na alimenty.
„mam na utrzymaniu nową rodzinę”:
Dłużnik zawiera ponownie związek małżeński, rodzą się dzieci. Dłużnik wskazuje, że musi utrzymywać nową rodzinę i dzieci.
Dłużnik zapadł się pod ziemię i nie wiemy nawet gdzie przebywa:
Dłużnik wyjeżdża do pracy za granicę, a my nie wiemy jak wyegzekwować od niego zaległe i bieżące alimenty. Nie znamy adresu dłużnika. Nie wiemy gdzie przebywa, czym się zajmuje, itp.

Jakie mamy możliwości odzyskania zaległych alimentów i zmuszenia dłużnika, aby płacił bieżące alimenty?

Wniosek egzekucyjny do komornika – to pierwsza podstawowa czynność, jaką należy podjąć jeżeli mamy np. prawomocny wyrok zasądzający alimenty. Osoba uprawniona do alimentów (wierzyciel) nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji ani majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona. W takim wypadku uważa się, że wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych sposobów egzekucji, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości.
Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 209 k.k. – takie zawiadomienie możemy złożyć na Policji lub w Prokuraturze. Polecam formę pisemną.
Obecnie dla bytu przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. konieczne jest, aby łączna wysokość zaległości powstałych wskutek uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego stanowiła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące.
Przykład: mamy zasądzone alimenty w kwocie po 1500 zł., a dłużnik płaci jedynie po 500 zł., zatem po 5 miesiącach zaległość wyniesie 5000 zł. (będzie to trochę ponad równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych [3 x 1500 zł. = 4500 zł.] Przesłanka z przepisu zostanie również spełniona jak dłużnik przez 3 pełne miesiące nie zapłaci ani złotówki z tych alimentów ustalonych na 1500 zł.)^[1].
Wniosek o wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Uprawnienie to reguluje ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. W przepisach ustawy wskazane są warunki jakie trzeba spełnić, na jakich zasadach fundusz wypłaca świadczenie i w jakiej wysokości, jak też jakie dokumenty należy zgromadzić, aby taki wniosek do funduszu złożyć.
Wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy. Moim zdaniem jest to strzał w dziesiątkę, a chyba mało kto o tym wie i korzysta z tego uprawnienia. Procedura polega mniej więcej na tym, że składamy do wójta / burmistrza/ prezydenta miasta wniosek o podjęcie działań mających na celu zatrzymanie prawa jazdy. Organ wówczas kieruje taki wniosek do właściwego starosty i to starosta w tym przedmiocie wydaje decyzję. Możliwość ta wynika z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, jednak zaznaczam, że zatrzymanie prawa jazdy w tym trybie może odbyć się pod pewnymi warunkami i nie wobec każdego dłużnika, który nie płaci. Warto jednak to zweryfikować, bo to uprawnienie jest moim zdaniem bardzo motywujące dłużnika.

Z chęcią rozwinę każdy wspomniany wyżej temat podczas indywidualnego spotkania.